بسیاری از ما گاهی اوقات ناراحتی ناشی از گاز یا نفخ معده را تجربه کرده‌ایم اما نیازی نیست که اجازه دهیم این ناراحتی بر ما غلبه کند. در حالی که دلایل مختلفی برای گاز یا نفخ معده وجود دارد ولی اغلب زمانی رخ می‌دهد که بدن بعد از غذا برای تجزیه تلاش می‌کند.

گاهی ممکن است نفخ همراه با معده درد حاد وجود داشته باشد اما مطمئناً می‌توانید با کمی تلاش نفخ را از بین ببرید. فقط کافی است برخی از بایدها و نبایدهای اساسی را در زندگی رعایت کنید و راه‌حل‌های ساده‌ای را در آشپزخانه خود پیدا کنید. بنابراین ما در اینجا خلاصه‌ای از همه چیزهایی که باید در مورد نفخ معده بدانید را ارائه می‌دهیم. درمان‌های خانگی ساده که در زیر تجویز می‌شوند نیز می‌توانند معجزه کنند.

چه چیزی باعث نفخ می‌شود؟

برای پایان دادن به نفخ، ابتدا باید بدانید که اساساً چه چیزی باعث ایجاد این حالت برای شما می‌شود. عوامل متعددی وجود دارد که می‌تواند باعث نفخ شود. در ادامه عمده‌ترین دلایل را آورده‌ایم:

نفخ شکم: اگر مستعد باد زیاد هستید، جای نگرانی نیست. نفخ شکم یک چیز طبیعی است اما نفخ مداوم می‌تواند نشانه یک بیماری باشد. برای درمان باد اضافی و نفخ ناشی از آن باید به جای سه وعده غذایی اصلی با فاصله زمانی طولانی، هر روز وعده‌های غذایی کوچک‌تری مصرف کنید. همچنین برای تسهیل هضم باید غذا یا نوشیدنی را به آرامی بجوید. مهم‌تر از همه ورزش کنید و از غذاهایی که فکر می‌کنید باعث نفخ می‌شوند اجتناب کنید.

سندرم روده تحریک پذیر (IBS): این یک بیماری شایع است که به گفته کارشناسان واقعاً درمانی ندارد. تنها کاری که برای کنترل IBS باید انجام دهید این است که تغییراتی در رژیم غذایی ایجاد کنید و برای تجویز داروهای مربوطه با پزشک مشورت کنید. IBS همچنین ناشی از سابقه خانوادگی در این بیماری است و می‌تواند منجر به نفخ، اسهال، یبوست و درد معده شود. دلایل دقیق IBS هنوز مشخص نشده است و این وضعیت می‌تواند برای شما در طول زندگی مشکل ایجاد کند. جدای از تجویز پزشک، یک رژیم غذایی متعادل و درست داشته باشید و به طور منظم ورزش کنید.

بیماری سلیاک: این نیز یک بی‌نظمی گوارشی است و به طور گسترده در سراسر جهان درباره آن تحقیق می‌شود. در درجه اول این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که روده کوچک شما قادر به جذب هیچ ماده مغذی نباشد و می‌تواند با واکنش نامطلوب به گلوتن که معمولاً در غذاهایی مانند چاودار، جو و گندم یافت می‌شود، ایجاد شود. برای مقابله با این بیماری که علائم آن شامل نفخ، یبوست و درد معده و غیره است، یک مشاوره کامل با پزشک لازم است. فوراً با پزشک مشورت کنید و سعی کنید طبق توصیه‌های حرفه‌ای و مطابق با نیازهای بدن خود، مصرف گلوتن را در رژیم غذایی خود کاهش دهید.

آلرژی غذایی: به گفته کارشناسان، آلرژی غذایی به طور فزاینده‌ای در سراسر جهان رایج می‌شود و به معنی داشتن مشکل در هضم برخی غذاها است که می‌تواند منجر به نفخ شدید شود. بنابراین هنگام برنامه‌ریزی رژیم غذایی خود باید یک روند حذف را طی کنید. به عنوان مثال، بدن شما ممکن است واکنش فیزیکی نامطلوبی به محصولات لبنی نشان دهد. اگر چنین است، با پزشک مشورت کنید تا غذاهایی را که برایتان مشکل ایجاد می‌کنند کاهش دهید و جایگزین‌های سالمی پیدا کنید تا تعادل در رژیم غذایی شما به هم نخورد.

یبوست: این یک بیماری بسیار رایج است و درمان‌های زیادی برای آن وجود دارد و نفخ بخشی جدا نشدنی از یبوست است. باور بر این است که سبک زندگی نامنظم و استرس از عوامل موثر در ایجاد یبوست هستند. پس راه حل  چیست؟ در ابتدا، فوراً رژیم‌های غنی از فیبر را شروع کنید. این رژیم‌ها شامل غلات، میوه‌ها و سبزیجات است. مایعات زیادی بنوشید و به طور منظم ورزش کنید و در اخر سعی کنید با استرس‌های روزمره‌ کاری و زندگی مقابله کنید.

تغییرات اساسی در رژیم غذایی و سبک زندگی

قبل از اینکه به سراغ درمان‌های خانگی نفخ برویم، در ادامه خلاصه‌ای از اصلاحات اساسی توصیه‌شده در رژیم غذایی و سبک زندگی را برای شما آورده‌ایم:

از این غذاها پرهیز کنید: برخی از مواد غذایی رایج وجود دارند که دلیل نفخ در نظر گرفته می‌شوند. بنابراین شروع به کاهش سبزیجاتی مانند گل کلم و کلم بروکلی کنید. از مصرف حبوبات نیز باید اجتناب شود. با مشورت یک متخصص تغذیه یا متخصص رژیم غذایی جایگزینی برای این موارد پیدا کنید.

از مصرف نوشیدنی‌های گازدار پرهیز کنید: اگر شروع به کاهش مصرف کولا نکرده‌اید، باید همین الان شروع کنید! کارشناسان می‌گویند نوشیدنی‌های گازدار، گاز را در بدن ما محبوس نگه می‌دارند. پس با نوشابه‌های گازدار خداحافظی کنید.

جایگزین‌های سالم چه چیزهایی می‌توانند باشند؟ به بیان ساده، آب میوه‌های تازه گرفته شده، دوغ و آب نارگیل نارس را مصرف کنید.

مصرف شکر مصنوعی را متوقف کنید: شیرین کننده‌های مصنوعی حاوی چیزی به نام سوربیتول هستند که بسیار بسیار آهسته متابولیزه می‌شود. هضم یک ماده دیگر، فروکتوز، و قند طبیعی نیز دشوار است. لطفاً بلافاصله شیرین‌کننده‌های مصنوعی یا هر ماده حاوی سوربیتول را حذف کنید. عسل یا دمنوش را به عنوان جایگزین شکر امتحان کنید.

آیا درست می‌جوید؟ خیلی چیزها به جویدن بستگی دارد، به ویژه چیزهایی که مربوط به هضم هستند. از آنجایی که رودل دلیلی برای نفخ است، عادت تند خوردن را کنار بگذارید. درست جویدن به هضم غذا کمک می‌کند. همچنین هنگام غذا خوردن صحبت نکنید. آهسته غذا بخورید و به مغزتان زمان کافی بدهید تا بفهمد سیر شده‌اید.

کنترل وعده غذایی: از اضافی خوردن غذاهای مورد علاقه خود اجتناب کنید. وعده‌های غذایی خود را به خوبی کنترل کنید تا فرآیندهای گوارشی شما با مشکل مواجه نشود. اگر پروتئین‌های سنگین مصرف می‌کنید، خود را به یک بار در هر وعده محدود کنید. اگر پرخوری کنید ممکن است دچار رفلاکس اسید شوید که وضعیتی است که باعث می‌شود غذا، اسیدهای معده و سایر شیره‌های گوارشی وارد مری شوند. بنابراین این رفلاکس اسید بیشتر نفخ شما را تشدید می‌‌کند.

از مصرف غذاهای فرآوری شده پرهیز کنید: کارشناسان می‌گویند هر غذایی که دارای مواد نگهدارنده، رنگ‌های مصنوعی و سایر افزودنی‌ها باشد، مانع از عملکرد باکتری‌های خوب برای هضم صحیح غذا می‌شود و این نفخ را تشدید می‌کند. علاوه بر همه اینها، غذاهای سرشار از مواد نگهدارنده تقریباً هیچ مواد مغذی برای شما فراهم نمی‌کنند. پس کاملاً روی داشتن غذاهای طبیعی تمرکز کنید.

کافئین را کاهش دهید: کارشناسان می‌گویند مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های کافئین‌دار می‌تواند منجر به سندرم روده تحریک‌پذیر شود و نفخ شکم را بیشتر کند.

سیگار و نوشیدن الکل را ترک کنید: در هر صورت استعمال دخانیات و نوشیدن زیاد الکل خطرات متعددی برای سلامتی به همراه دارد. اگر فکر می‌کنید که سیگار ربطی به نفخ ندارد، سخت در اشتباه هستید. تحقیقاتی نشان می‌دهد که سیگار کشیدن به طور قابل توجهی به تجمع گاز در سیستم ما کمک می‌کند. همچنین برخی از ترکیبات موجود در نوشیدنی‌های الکلی می‌تواند منجر به سوء هاضمه شدید شود.

از ورزش غافل نشوید: یک زندگی فعال و پرتحرک داشته باشید. منظور ما ورزش و انجام سایر فعالیت‌های بدنی برای حفظ تناسب اندام و تضمین هضم خوب است. با ورزش می‌توانید یبوست را مهار کنید. بنابراین شنا، باشگاه، تمرین یوگا و یا پیاده‌روی سریع نیز خوب است. هر روز حداقل یک ساعت را برای تمرینات بدنی اختصاص دهید.

درمان‌های خانگی برای نفخ شکم

مقدار زیادی آب بنوشید: احتباس آب اغلب با نفخ همراه است. اگر به اندازه کافی آب ننوشید، بدن شروع به ذخیره آب می‌کند زیرا می‌تواند کمبود را اندازه گیری کند. مولکول‌های آب با سدیم مخلوط می‌شوند و در بدن شما باقی می‌مانند. بنابراین هیدراته بمانید و به بدن خود کمک کنید تا از شر سموم خلاص شود.

زنجبیل: زنجبیل برای هضم بهتر غذا بسیار مفید است. علاوه براین به جذب بهتر پروتئین کمک می‌کند و در نتیجه احتمال نفخ ناشی از پروتئین را کاهش می‌دهد. با مصرف معجون زنجبیل، آب و عسل حداقل سه بار در روز می‌توانید از نفخ جلوگیری کنید. بدین صورت که یک تکه زنجبیل بردارید و به آب اضافه کنید. آب را چند دقیقه بجوشانید. مخلوط را صاف کرده و سپس در ظرفی نگه دارید. عسل را اضافه کنید و بنوشید.

خیار: در واقع یک عامل خنک کننده بدن است و می‌تواند آنزیم‌های التهابی را کاهش دهد. مهمتر از آن خیار یکی از مواد غذایی فوق العاده است که حاوی چیزی به نام کوئرستین است که می‌تواند تورم را کاهش دهد. برای مبارزه با نفخ، آب خیار بنوشید. شما می‌توانید فقط با اضافه کردن تکه‌های دایره‌ای خیار در یک شیشه آب ساده، دتاکس واتر خیار را آماده کنید.

پاپایا: پاپایین موجود در پاپایا واقعا می‌تواند با سوء هاضمه مبارزه کند و پاپایا به عنوان ریشه‌کن کننده یبوست نیز شناخته شده است. برش‌های پاپایا بخورید یا با ماست و دانه‌های چیا اسموتی درست کنید. این می‌تواند یک درمان عالی برای رفع نفخ باشد.

موز: همه ما می‌دانیم که موز یک میوه شگفت‌انگیز است. حاوی سطح خوبی از پتاسیم است که به نوبه خود سطح سدیم را کنترل می‌کند و در نتیجه احتباس آب را متوقف می‌کند که همراه با نمک می‌تواند منجر به نفخ شود. موز، سرشار از فیبرهای محلول، می تواند به شما کمک کند تا از شر یبوست خلاص شوید. بنابراین، هر روز حداقل دو عدد موز بخورید.

آبلیمو: ما واقعاً نیازی به تکرار فواید شگفت‌انگیز لیمو که یک سم‌زدای طبیعی است، نداریم. صبح که از خواب بیدار می‌شوید، یک لیوان آب گرم  که در آن یک تکه لیمو له کرده‌اید، بنوشید. می‌توانید این را بعد از هر وعده غذایی نیز مصرف کنید. برای سهولت حرکت روده در صبح، می‌توانید عسل و کمی نمک به آن اضافه کنید. آن را امتحان کنید و مطمئناً تفاوت را خواهید دید.

مارچوبه: مارچوبه یک ادرار‌آور طبیعی شگفت‌انگیز است که به شما کمک می‌کند مکرر ادرار کنید تا آب و مواد زائد و سموم دفع شوند و در نتیجه شانس نفخ را کاهش دهید. کارشناسان می‌گویند که این ماده می‌تواند پروبیوتیک‌ها را نیز افزایش دهد که به نوبه خود به هضم بهتر کمک می‌کند. مارچوبه کبابی یک غذای لذیذ است. گریل را از قبل گرم کنید، مارچوبه‌ها را با روغن زیتون بپوشانید و چند دقیقه کباب کنید تا نرم شوند. اگر می‌توانید آن را بخشی از وعده های غذایی خود قرار دهید.

رازیانه: برای دستگاه گوارش ما مفید است و یک ضد نفخ واقعی است. می‌توانید دانه‌های رازیانه را بجوید. اما بهتر از آن، مقداری چای رازیانه درست کنید و حداقل دو بار در روز آن را بنوشید. درست کردنش خیلی ساده است یک قاشق چای خوری دانه رازیانه خشک را بردارید و آن را له کنید. برای این کار می‌توانید از هاون استفاده کنید. رازیانه آسیاب شده را در یک فنجان نگه دارید. آب جوش را روی آن اضافه کنید و بگذارید 10-15 دقیقه خیس بخورد. بعد از اینکه طعم کافی در مخلوط وجود داشت بنوشید.

ماست: همه ما فواید ماست را برای سلامت پوست و بدن می‌دانیم. ماست می‌تواند درمان نفخ نیز باشد. کارشناسان توصیه می‌کنند انواع کم چرب را مصرف کنید. ماست ساده حاوی باکتری‌های خوب یا پروبیوتیک‌هایی است که به هضم راحت‌تر کمک می‌کند.

چای نعناع فلفلی: نعناع گیاهی است که فواید زیادی برای سلامتی دارد. گفته می‌شود که نعناع فلفلی برای هضم غذا عالی است و می‌تواند معده، نفخ و IBS را کنترل کند. می‌توانید با برگ‌های نعناع چای درست کنید و یک معجون عالی است که می‌تواند نفخ را از بین ببرد. فقط چای خود را درست کنید و یک قاشق چای خوری برگ نعناع تازه به آن اضافه کنید.

سرکه سیب: این روزها به دلیل مزایای سلامتی فوق العاده آن به طور فزاینده‌ای توصیه می‌شود. درست حدس زدید، سرکه سیب می‌تواند گاز و نفخ معده شما را تسکین دهد. حال، چگونه آن را باید برای مقابله با نفخ مصرف کنید؟ یک قاشق چای خوری بردارید و آن را با آب یا چای مخلوط کنید. این چای یا آب جوش با سرکه سیب را قبل از غذا بنوشید و سپس تفاوت را تماشا کنید!

چای سبز: همه ما می‌دانیم که چای سبز تا چه اندازه در کاهش وزن شگفت‌انگیز عمل ‌می‌کند. خبر خوب این است که می‌تواند نفخ را نیز شکست دهد. بنابراین چای یا قهوه معمولی خود را با چای سبز جایگزین کنید. برای نتیجه بهتر، می توانید عسل و لیمو را اضافه کنید.

آلوئه‌ورا: این گیاه خواص دارویی فوق‌العاده‌ای دارد. در میان مواردی که بالا ذکر شد، آب آلوئه‌ورا را نیز می‌توان مصرف کرد زیرا می‌تواند نفخ و گاز معده را کاهش دهد. به علاوه آلوئه‌ورا دارای خواص ملین است و از این رو می‌تواند راهی برای تضمین عملکرد سالم روده باشد. می‌توانید ژل آلوئه‌ورا را در خانه درست کنید. می‌توانید گیاهان آلوئه ورا را پرورش دهید. برگ‌های آن را بردارید، لایه بیرونی برگ را برداشته و ژل داخل آن را جمع کنید و در مخلوط کن بریزید و چند دقیقه با آب مخلوط کنید تا آب میوه مناسبی به دست آید.

کدو حلوایی: از آنجایی که کدو حلوایی حاوی قند و نشاسته کمتری است، مصرف آن منجر به نفخ نمی‌شود و همچنین سرشار از فیبر است. بنابراین کدو حلوایی می‌تواند برای هضم غذا مفید باشد و یبوست را از بین ببرد. کدو را در وعده‌های غذایی روزانه خود قرار دهید یا آنها را کبابی کنید. شما همچنین می‌توانید یک اسموتی کدو حلوایی خوشمزه درست کنید. کدوها را خلال کنید، کمی شیر، یک فنجان ماست و کمی عسل بردارید و در مخلوط‌کن بریزید. آن را به اسموتی تبدیل کنید. برای خوشمزه‌تر شدن می‌توانید کمی پودر دارچین اضافه کنید.

کلام پایانی

نفخ کاملا بستگی به علت زمینه‌ای آن دارد. اکثر اوقات نفخ به دلیل مشکلات کوچکی است که با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی یا درمان‌های خانگی می‌توان آن را رفع کرد. تشخیص عوامل زمینه‌ای نفخ و سایر اختلالات گوارشی دیگر نخستین گام برای درمان و بهبود آن است.

در بالا بهترين و موثرترين داروهای خانگی براي نفخ معده را برای شما آورده‌ایم. در بکارگیری آنها دریغ نکنید و آنها را جایگزین کنید تا کارایی آنها را ببینید.