همه ما در طول زندگی آبریزش بینی را موقع ابتلا به عفونت‌های ویروسی تجربه کرده‌ایم. این عارضه به دنبال افزایش مخاط در سینوس و حفره بینی رخ می‌دهد که به دلیل بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا و آلرژی فصلی اتفاق می‌افتد. آبریزش بینی با هر علتی کلافه‌کننده است و در صورت طولانی شدن مدت درمان، می‌تواند دردناک باشد. 
آبریزش بینی ترشح مخاطی از سوراخ‌های بینی است که به دلیل تولید بیش از حد مخاط بینی اتفاق می‌افتد. مخاط اضافی بینی منجر به ترشحات آبکی بینی می‌شود که از سوراخ‌های بینی شما خارج شده و یا به گلو می‌ریزد و منجر به عطسه، خارش چشم و گرفتگی بینی می‌شود.
در علم پزشکی برای واژه آبریزش بینی از عبارت رینوره یا رینیت استفاده می‌شود. رینوره به معنای تخلیه کم مایعات عمدتا شفاف از بینی است و رینیت به معنای التهاب بافت بینی است. آبریزش بینی ممکن است از بینی، پشت و پایین گلو و یا هر دو ایجاد شود.
خوشبختانه در کنار داروهای شیمیایی، راهکارهای خانگی برای درمان سریع آبریزش بینی وجود دارد که در ادامه به توضیح آنها می‌پردازیم. 

علل آبریزش بینی

دلیل اصلی آبریزش بینی تحریک یا التهاب بافت‌های بینی است. همانطور که پیش‌تر گفتیم آبریزش بینی بر اثر عفونت‌هایی نظیر سرماخوردگی، آنفولانزا، کرونا، آلرژی و حساسیت رخ می‌دهد. برخی افراد بدون هیچ دلیل مشخصی دچار آبریزش بینی، عطسه و گرفتگی بینی می‌شوند که به این حالت رینیت غیر آلرژیک می‌گویند و مدت‌ها با آن درگیر هستند. برخی از دلایل رایج آبریزش بینی عبارتند از:
- سرماخوردگی و آنفولانزا
- حساسیت
- هوای سرد
- استرس
- پولیپ بینی
- سینوزیت
- بارداری
- مصرف برخی داروها
- محرک‌هایی مانند گرد و غبار یا دود سیگار
- غذاهای تند
- استفاده بیش از حد از اسپری ضد احتقان بینی

آبریزش بینی مشکل خیلی مهمی نیست و اساساً نتیجه تولید بیش از حد مخاط بینی توسط بدن است. اما اگر در مورد دلیل آبریزش بینی مطمئن نیستید، یا اگر بیش از چند هفته طول کشید، حتما به پزشک مراجعه کنید.

راهکارهای خانگی برای درمان فوری آبریزش بینی

در اغلب موارد این عارضه خودبه‌خود پس از یک دوره استراحت کوتاه بهبود می‌یابد و درمان‌های خانگی برای رفع آبریزش بینی کافی است. اگر می‌خواهید از درمان‌های طبیعی استفاده ‌کنید، گزینه‌های زیادی در دسترس شما است که در ادامه برخی از موثرترین روش‌ها را برایتان آورده‌ایم:

•    اکالیپتوس

عصاره روغنی اکالیپتوس حاوی ماده‌ای به نام اکالیپتول است که خاصیت ضد التهابی برای مجاری تنفسی دارد. این خاصیت اکالیپتوس مخاط اضافی که منجر به گرفتگی یا آبریزش بینی می‌شود را کاهش می‌دهد.
این اسانس باید صرفاً برای استنشاق استفاده شود و نباید به صورت خوراکی مصرف شود. 3 تا  5 قطره اسانس را به یک لیتر آب در حال جوش اضافه کنید و بخار آن را به مدت 10 دقیقه استنشاق کنید. 
لازم به ذکر است که اکالیپتوس نباید توسط کودکان و زنان باردار یا شیرده استفاده شود. برخی از افراد ممکن است به اکالیپتوس حساسیت داشته باشند، به ویژه افرادی که آسم یا آلرژی تنفسی دارند. اگر متوجه بدتر شدن آبریزش بینی و یا سرفه وعلائم آلرژی شدید، فورا مصرف و استنشاق را قطع کنید.

•    چای زنجبیل و سیر

چای زنجبیل و سیر به دلیل آلیسین موجود در سیر و ترکیبات فنلی (مانند جینجرول) موجود در زنجبیل دارای خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی هستند که به مبارزه با علائمی مانند آبریزش بینی، گرفتگی بینی، گلودرد و ضعف عمومی کمک می‌کنند. علاوه بر این، این چای برای تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش مدت زمان آبریزش بینی نیز مفید است. 
3 حبه سیر را پوست کنده و از وسط نصف کنید و با 3 فنجان آب بجوشانید. از روی حرارت بردارید و نصف قاشق چایخوری پودر زنجبیل و یک قاشق چایخوری عسل به آن اضافه کنید و سپس میل کنید.

•    نعناع فلفلی

دمنوش نعناع سرشار از منتول است که به بهبود علائمی مانند آبریزش بینی، گرفتگی بینی، سردرد و سرفه کمک می‌کند. این دمنوش همچنین حاوی خواص ضد التهابی است که به کاهش التهاب مجاری تنفسی کمک می‌کند و علائم مرتبط با آبریزش بینی را بهبود می‌بخشد.
5 تا 6 برگ نعناع را در یک فنجان آب جوش بریزید و به مدت 5 تا 7 دقیقه دم کنید. سپس صاف کرده و به میزان دلخواه با عسل شیرین کنید. این دمنوش را می‌توانید 3 تا 4 فنجان در روز بنوشید.

•    سرکه سیب

سرکه سیب حاوی پلی‌فنول‌هایی با خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی است که سیستم ایمنی بدن را تقویت و التهاب مجاری تنفسی را کاهش می‌دهد. درنتیجه برای کاهش علائمی مانند آبریزش بینی، گرفتگی بینی و سرفه مفید می‌باشد.
1 تا 2 قاشق غذاخوری سرکه سیب را به یک فنجان آب اضافه کنید و 20 دقیقه قبل از صبحانه، ناهار یا شام بنوشید. برای جلوگیری از پوسیدگی دندان پس از مصرف این نوشیدنی باید دهان خود را با آب بشویید. همچنین از سرکه سیب می‌توانید در طول روز برای چاشنی غذاها یا سالادهای خود استفاده کنید.

•    دمنوش آویشن

دمنوش آویشن سرشار از مواد ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی مانند تیمول، کارواکرول و لینالول است که خاصیت خلط‌آور دارند و باعث از بین بردن مخاط اضافی و همچنین تسکین گرفتگی بینی می‌شوند.
۱ قاشق غذاخوری پودر آویشن خشک یا ۲ شاخه آویشن تازه را به 1 لیتر آب در حال جوش اضافه کنید و 5 تا 10 دقیقه دم کنید. سپس صاف کرده و تا 3 فنجان در روز بنوشید. دمنوش آویشن نباید توسط افراد مبتلا به مشکلات معده (مانند گاستریت یا زخم معده) یا افراد مبتلا به مشکلات کبدی استفاده شود. همچنین کسانی که داروهای ضد انعقاد مانند وارفارین یا کلوپیدوگرل مصرف می‌کنند باید از مصرف آن اجتناب کنند.

•    دمنوش گزنه

گزنه یک ضدالتهاب قوی است و علائم آلرژی را تا حدودی برطرف می‌کند. دمنوش گزنه اثر هیستامین را در بدن مسدود می‌کند که علائم آلرژی مانند آبریزش بینی، عطسه، خارش چشم و خارش گلو به دلیل وجود همین پروتئین هیستامین است. مصرف این دمنوش در طول روز علائم آلرژی مانند آبریزش بینی، خارش و گرفتگی بینی را تسکین می‌‌دهد.
2 قاشق چایخوری برگ گزنه خرد شده را با 200 میلی لیتر آب بجوشانید، سپس 10 دقیقه بگذارید دم بکشد. درنهایت این مخلوط را صاف کرده و 3 تا 4 فنجان در روز بنوشید. توجه داشته باشید که دمنوش گزنه نباید توسط کودکان، زنان شیرده، زنان باردار یا افرادی که اختلال عملکرد قلبی یا کلیوی دارند مصرف شود.

•    شیر زردچوبه 

زردچوبه به دلیل خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی خود یکی از داروهای خانگی قدرتمند برای جلوگیری از آبریزش بینی است. نوشیدن شیر زردچوبه که به نام «شیر طلایی» نیز شناخته می‌شود، به تسکین مجاری تحریک‌شده بینی و تقویت سیستم ایمنی شما کمک می‌کند. کورکومین موجود در آن، التهاب را کاهش می‌دهد و برای سلامت دستگاه تنفسی مفید می‌باشد.
یک فنجان شیر را گرم کنید و نصف قاشق چایخوری پودر زردچوبه را به آن اضافه کنید و خوب هم بزنید. این مخلوط را یک بار در روز و ترجیحا قبل از خواب بنوشید.

نکات بیشتر برای مقابله با آبریزش بینی

ایجاد عادات مثبت و بهداشتی راهی عالی برای مراقبت از خود و دیگران است. در کنار موارد فوق رعایت نکات زیر به شما کمک می‌کند تا سریعتر از آبریزش بینی جلوگیری کنید:
- مصرف متعادل از اسپری بینی
- گذاشتن دستگاه بخور در محیط
- استراحت و خواب کافی
- بخور صورت با آب گرم
- هیدراته نگه داشتن بدن و مصرف آب فراوان
- حمام آب گرم
- شستن مداوم دست‌ها
- ضدعفونی کردن سطوح

کلام آخر

آبریزش بینی معمولا ً خیلی جدی نیست؛ با این حال، ممکن است در برخی موارد نشانه‌ی مشکلی حاد یا مزمن (مانند عفونت سینوسی یا رینیت) باشد. چنانچه این عارضه پس از یک هفته با درمان‌های خانگی بهبود پیدا نکرد یا دلیل مشخصی برای بروز آن وجود نداشت، حتما به متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید.