بارداری یکی از مهم‌ترین دوره‌های زندگی هر زنی است. اما قبل از آن که تست بارداری مثبت شود، بدن شما علائمی را نشان می‌دهد که نشان‌دهنده بارداری است. شناخت این علائم می‌تواند شما را سریع‌تر به تشخیص درست برساند و در صورت نیاز به مشاوره پزشکی اقدام کنید. تأخیر در قاعدگی، تهوع صبحگاهی، نوسانات خلقی، خستگی زیاد، حساسیت سینه‌ها و تکرر ادرار از جمله علائم متداول بارداری هستند که ممکن است در هفته‌های اول بارداری ظاهر شوند. این علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است و برخی از زنان ممکن است هیچ علائمی نداشته باشند، در حالی که برخی دیگر علائم را با شدت‌های مختلف تجربه می‌کنند. 
به طور کلی در هفته‌های اول بارداری، برخی از علائم ممکن است به‌طور واضح نمایان نشوند یا حتی با علائم معمولی مانند تغییرات قاعدگی اشتباه گرفته شوند. بنابراین، آگاهی از علائم اولیه بارداری به شما کمک می‌کند تا خود را برای شروع حاملگی و انجام مراقبت‌های بیشتر آماده کنید. در این مقاله، به بررسی کامل علائم بارداری از هفته اول تا ماه اول می‌پردازیم تا به شما در تشخیص و درک بهتر تغییرات بدن در این دوران حساس کمک کنیم.

علائم بارداری

بارداری فرایندی پیچیده و پر از تغییرات فیزیکی و هورمونی است که در هر زن ممکن است به‌طور متفاوت بروز کند. در اوایل بارداری، بدن شروع به سازگاری با شرایط جدید می‌کند و علائم خاصی ظاهر می‌شوند که می‌توانند نشان‌دهنده بارداری باشند. از نخستین نشانه‌های این دوره می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. تأخیر در قاعدگی

تأخیر در قاعدگی از اولین و واضح‌ترین علائم بارداری است. این علامت به دلیل افزایش سطح هورمون بتا hCG است که از رها شدن تخمک‌های بالغ جلوگیری می‌کند. به‌ویژه در زنانی که قاعدگی منظم دارند، تأخیر در قاعدگی به راحتی قابل تشخیص است. اگر قاعدگی شما به مدت یک هفته یا بیشتر تأخیر داشته باشد، احتمال بارداری بسیار زیاد است. البته بعضی از زنان ممکن است در دوران بارداری، خونریزی‌های سبک یا لکه‌بینی را تجربه کنند که باید به دقت بررسی شوند. 

2. ترشحات صورتی(لکه‌بینی)

هنگامی که تخمک بارور می‌شود، ممکن است ترشحات صورتی رنگی مشاهده شود که به دلیل لانه‌گزینی تخمک در رحم است. این نوع ترشح معمولاً چند دقیقه بعد از لقاح یا حداکثر سه روز پس از آن ظاهر می‌شود.

3. ترشحات واژن

تغییرات هورمونی پس از بارداری باعث ترشحات غلیظ‌تری می‌شود که معمولاً رنگ سفید کم‌رنگ دارد. در صورتی که این ترشحات با بوی بد و علائمی مانند درد یا خارش همراه باشد، لازم است که به پزشک زنان مراجعه کنید زیرا ممکن است نشانه‌ای از عفونت واژن باشد.

4. درد شکم و نفخ

درد شکم و نفخ یکی دیگر از علائم رایج بارداری است که معمولاً در هفت روز اول بارداری شروع می‌شود و ممکن است تا دو هفته ادامه یابد. این علائم به دلیل افزایش جریان خون و تطبیق بدن با رشد رحم رخ می‌دهند و ممکن است با دردهای معمول قاعدگی اشتباه گرفته شوند.

5. خستگی و خواب‌آلودگی

خستگی یکی از شایع‌ترین علائم بارداری است که معمولاً در هفته دوم بارداری شروع می‌شود. این حالت به دلیل تغییرات هورمونی است که بدن برای تأمین انرژی لازم برای رشد جنین در نظر می‌گیرد. زنانی که در این دوره بارداری قرار دارند معمولاً احساس می‌کنند که انجام کارهای معمولی خسته‌کننده‌تر شده است و نیاز به خواب بیشتری دارند.

6. حساسیت سینه‌ها و تیرگی هاله سینه

در دو هفته اول بارداری، به دلیل افزایش تولید هورمون‌ها که باعث تحریک غدد سینه برای آمادگی برای شیردهی می‌شود، سینه‌ها حساس‌تر می‌شوند و حجم آن‌ها ممکن است افزایش یابد. هاله اطراف نوک سینه‌ها نیز ممکن است تیره‌تر شود.

7. کمر درد

کمر درد یکی از اولین علائم و نشانه های بارداری است که به دلیل انبساط عضله مرکزی، شل شدن تاندون ها، سینوویوم و لگن و همچنین تنظیم وضعیت بدن برای حمایت از افزایش وزن جنین در حال رشد در بارداری ایجاد می‌شود. این درد گاهی ممکن است با دردهای قاعدگی اشتباه گرفته شود.

8. حساسیت به بو

یکی دیگر از علائم اولیه بارداری که معمولاً در زنان باردار مشاهده می‌شود، حساسیت به بوهای تند است. افزایش سطح استروژن و گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) موجب ایجاد این احساس می‌شود، گاهی این موضوع باعث می شود که حتی فرد نسبت به بوی غذای مورد علاقه خود نیز، احساس ناخوشایندی پیدا کند. درواقع زنان باردار ممکن است نسبت به بوهای شدید حساس‌تر شوند، حتی اگر آن بوها در حالت عادی خوشایند باشند.

9. نوسانات خلقی

نوسانات خلقی نیز از علائم رایج بارداری است. تغییرات هورمونی بدن ممکن است باعث بی‌ثباتی در خلق‌وخو شود و زنان باردار ممکن است احساساتی متغیر، از شادی زیاد تا غم و اضطراب را تجربه کنند.

10. تهوع صبحگاهی و استفراغ

احساس تهوع، یکی دیگر از علائم اولیه بارداری است که می‌تواند در هر زمانی از روز رخ دهد، اما اغلب در صبح‌ها شدیدتر است. این حالت به دلیل افزایش ناگهانی هورمون‌ها به‌ویژه HCG است که توسط جفت تولید می‌شود. اگرچه زمان شروع حالت تهوع و شدت آن در همه زنان باردار یکسان نیست؛ اما این نشانه نیز جزو علائم بارداری در سه ماه اول به شمار می‌رود که با ورود به سه ماه دوم فروکش می‌کند .تهوع ممکن است بدون استفراغ باشد و معمولاً به مرور زمان از بین می‌رود.

11. تغییر اشتها و هوس‌های غذایی

هوس‌های غذایی یکی دیگر از علائم شایع بارداری است که معمولاً از ماه اول شروع می‌شود. در چنین شرایطی ممکن‌است میل به خوردن بعضی غذاها بسیار زیاد شود و یا فرد تمایل به خوردن غذاهای دیگری از دست بدهد. با بروز ویار در زنان باردار، میل ناگهانی به یک ترکیب غذایی خاص یا نفرت و بیزاری از یک خوراکی دیگر، کاملاً طبیعی می‌باشد.  این هوس‌ها ممکن است به دلیل کمبودهای تغذیه‌ای نیز باشند.

12. سرگیجه و سردرد

سرگیجه و سردرد از دیگر علائم بارداری هستند که ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی، کاهش فشار خون یا تغییرات در سطح قند خون ایجاد شوند. این علائم معمولاً خفیف هستند، اما ممکن است ادامه‌دار باشند.

13. تکرر ادرار

از رایج‌ترین علائم بارداری در ماه اول باید به تکرر ادرار اشاره کرد. انبساط عضلات رحم در طول حاملگی برای ایجاد فضای کافی جهت رشد جنین، باعث فشار آمدن به مثانه می‌شود. از طرفی تولید مایعات بیشتر توسط بدن در طول بارداری، فعالیت مثانه را افزایش می‌دهد و موجب نیاز مکرر به دفع ادرار می‌گردد.
 
14. جوش و پوست چرب

تغییرات هورمونی در دوران بارداری می‌تواند باعث ایجاد جوش و پوست چرب شود. این مشکل معمولاً پس از ماه اول بارداری شروع می‌شود و می‌توان با شستشو و مراقبت‌های پوستی آن را کنترل کرد.

علائم بارداری به تفکیک هفته 

آگاهی از علائم اولیه بارداری به شما کمک می‌کند زودتر متوجه باردار بودن خود شوید. در ادامه، نشانه‌های بارداری را به تفکیک هفته بررسی می‌کنیم:

علائم هفته اول بارداری

در هفته اول، نشانه‌های بارداری معمولاً خفیف و غیرقابل تشخیص هستند. فقط زنانی که به تغییرات بدن خود دقت دارند ممکن است متوجه موارد زیر شوند:

- ترشحات صورتی واژن
- افزایش غلظت ترشحات
- گرفتگی و نفخ شکم

علائم هفته دوم بارداری

در هفته دوم، علائم بارداری واضح‌تر می‌شوند و ممکن است شامل موارد زیر باشند:

- احساس خستگی زیاد و خواب‌آلودگی
- حساس شدن سینه‌ها و تیره شدن نوک آن‌ها
- تأخیر در پریود
- کمردرد
- حساسیت به بوهای تند
- تغییرات خلق‌وخو

علائم ماه اول بارداری

پس از گذشت یک ماه از لقاح، علائم بارداری شدت بیشتری پیدا می‌کنند که این علائم شامل موارد زیر است:

- تهوع صبحگاهی و استفراغ
- ویار غذایی و تغییر اشتها
- سرگیجه و سردرد
- تکرر ادرار
- جوش و چربی پوست

در صورت مشکوک بودن به بارداری چه باید کرد؟

اگر به باردار بودن خود مشکوک هستید، بهتر است با خرید یک تست بارداری خانگی (بی‌بی چک) از داروخانه، موضوع را بررسی کنید. این تست‌ها بهتر است بعد از اولین روز تأخیر در پریود انجام شوند. اگر نتیجه تست منفی بود ولی پریود نشدید، می‌توانید ۳ تا ۵ روز بعد دوباره تست را انجام دهید، چون احتمال دارد نتیجه اول منفی کاذب بوده باشد. در صورت منفی بودن دوباره تست، انجام آزمایش خون بتا hCG توصیه می‌شود. این روش دقیق‌تر است و می‌تواند به طور قطعی وجود بارداری را تأیید یا رد کند.

اگر حتی پس از ۱۰ روز تأخیر، نتیجه تست همچنان منفی باشد، احتمال بارداری ضعیف است، اما لازم است برای بررسی علت تأخیر قاعدگی به پزشک مراجعه کنید.

اگر تست بارداری خانگی مثبت بود، چه باید کرد؟

در صورتی که نتیجه تست بارداری خانگی (بی‌بی چک) مثبت باشد، برای اطمینان بیشتر باید به پزشک مراجعه کرده و آزمایش خون بارداری انجام دهید. این آزمایش مقدار دقیق هورمون hCG را اندازه‌گیری می‌کند و اطلاعات دقیق‌تری درباره بارداری می‌دهد.

سونوگرافی بارداری چه زمانی باید انجام شود؟

بعد از هفته پنجم بارداری، پزشک ممکن است انجام سونوگرافی بارداری را برای مشاهده کیسه حاملگی و بررسی سلامت رشد جنین در رحم توصیه کند. این بررسی برای رد کردن احتمال بارداری خارج رحمی بسیار مهم است. در بارداری خارج رحمی، جنین به‌جای رحم، در لوله‌های فالوپ رشد می‌کند که بسیار خطرناک بوده و می‌تواند جان مادر را به خطر بیندازد.

اگر پزشک در این مرحله سونوگرافی تجویز نکند، بهتر است بین هفته هشتم تا سیزدهم بارداری، خودتان برای انجام سونوگرافی اقدام کنید. این سونوگرافی اولیه بارداری کمک می‌کند تا سن دقیق بارداری مشخص شود و تاریخ تقریبی زایمان (هفته چهلم) تعیین گردد.

در این مرحله، جنین هنوز بسیار کوچک است و ممکن است تصویر واضحی نداشته باشد، اما این تجربه معمولاً برای والدین بسیار هیجان‌انگیز است. البته در این زمان هنوز نمی‌توان جنسیت جنین را تشخیص داد؛ این کار معمولاً در سه‌ماهه دوم بارداری و حدود هفته بیستم انجام می‌شود.

جمع‌بندی

تشخیص زودهنگام علائم بارداری، به شما کمک می‌کند تا سریع‌تر برای مراقبت‌های لازم اقدام کنید. نشانه‌هایی مثل عقب افتادن پریود، تهوع صبحگاهی، خستگی شدید، حساسیت سینه‌ها، تکرر ادرار و تغییرات خلقی از رایج‌ترین علائم بارداری هستند که ممکن است در هفته‌های ابتدایی ظاهر شوند. توجه داشته باشید که تجربه علائم بارداری در هر فرد متفاوت است. بعضی زنان ممکن است این نشانه‌ها را خیلی زود احساس کنند و برخی اصلاً متوجه تغییری نشوند.

اگر به بارداری مشکوک هستید، بهترین راه، انجام یک تست بارداری خانگی بعد از تأخیر در پریود است. در صورت مثبت شدن تست، با مراجعه به پزشک و انجام آزمایش خون و سونوگرافی، می‌توانید از سلامت جنین و محل صحیح لانه‌گزینی او مطمئن شوید. با داشتن آگاهی کافی از علائم بارداری و پیگیری منظم وضعیت سلامت، می‌توانید دوران بارداری سالم‌تری را تجربه کنید.