آفت دهان یک مشکل شایع و دردناک است که می‌توان آن را به‌راحتی با درمان‌های خانگی و مواد طبیعی که معمولاً در آشپزخانه پیدا می‌شوند، کنترل کرد. روش‌های ساده‌ای مانند گذاشتن چای سیاه روی زخم، شست‌وشو با آب نمک و جویدن میخک می‌توانند روند بهبود را سریع‌تر کنند.

آفت دهان، که با نام «زخم دهانی» یا «canker sore» نیز شناخته می‌شود، زخم‌های کوچک و دردناکی هستند که معمولاً روی زبان یا لب‌ها ایجاد می‌شوند. این زخم‌ها ممکن است دلایل مختلفی داشته باشند، اما اغلب بر اثر مصرف غذاهای بسیار اسیدی ایجاد می‌شوند. برای تسریع بهبود آفت، بهتر است هنگام بروز آن از خوردن میوه‌ها و خوراکی‌های اسیدی خودداری کنید تا تحریک بافت‌های دهان کاهش یافته و روند ترمیم سریع‌تر انجام شود.

روش‌های طبیعی درمان آفت دهان در خانه

۱. چای سیاه

گذاشتن چای سیاه به‌صورت مستقیم روی زخم دهان به بهبود آن کمک می‌کند، زیرا چای سیاه حاوی تانن است که خاصیت قابض دارد و باعث پاک‌سازی بافت و تسریع ترمیم می‌شود. برای استفاده، یک عدد تی‌بگ چای سیاه را در آب جوش قرار دهید، صبر کنید تا ولرم شود، سپس آن را مستقیماً روی زخم بگذارید.

۲. شست‌وشو با آب نمک

غرغره کردن محلول آب نمک موجب ضدعفونی شدن محیط دهان و تسریع بهبود زخم می‌شود. نمک خاصیت ضدباکتریایی دارد و به پاکسازی ناحیه‌ی آسیب‌دیده کمک می‌کند. برای تهیه این محلول، یک قاشق چای‌خوری نمک را در یک فنجان آب گرم حل کنید و روزی دو بار دهان را با آن بشویید.

۳. جویدن میخک

میخک دارای خواص ضدعفونی‌کننده و ضد درد است. جویدن یک عدد میخک می‌تواند درد آفت را در چند دقیقه کاهش دهد و روند ترمیم را تسریع کند. روغن طبیعی موجود در میخک با تمیز نگه‌داشتن زخم و جلوگیری از رشد باکتری‌ها، به ترمیم بافت کمک می‌کند.

۴. غرغره با شیر منیزیم

غرغره با شیر منیزیم (Magnesium hydroxide) می‌تواند زخم آفت را پوشش دهد و از رشد باکتری‌ها جلوگیری کند، در نتیجه روند بهبود سریع‌تر می‌شود. برای استفاده، یک قاشق چای‌خوری شیر منیزیم را در یک لیوان آب حل کرده و روزی چند بار دهان را با آن غرغره کنید.

۵. مصرف ماست طبیعی

مصرف روزانه ماست حاوی پروبیوتیک یا بیفیدوس به تعادل فلور روده و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. این امر موجب می‌شود بدن سریع‌تر با التهاب‌ها مقابله کرده و آفت دهان زودتر بهبود یابد.

۶. سرکه سیب

مطالعات علمی نشان داده‌اند که سرکه سیب خاصیت ضد میکروبی دارد و می‌تواند از رشد بیش از حد باکتری‌هایی مانند Candida albicans، E. coli و Staphylococcus aureus جلوگیری کند. برای استفاده، یک قاشق چای‌خوری سرکه سیب را در یک لیوان آب رقیق کرده و در دهان غرغره کنید.

💡نکته مهم این است که پس از استفاده، حتماً دهان را با آب بشویید و حدود نیم ساعت بعد مسواک بزنید، زیرا خاصیت اسیدی سرکه می‌تواند به مینای دندان آسیب بزند.

۷. روغن نارگیل

روغن نارگیل سرشار از اسیدهای چرب مانند لوریک و کاپریک است که خاصیت ضدباکتری و ضدقارچ دارند. استفاده موضعی از روغن نارگیل روی زخم دهان علاوه بر تسکین درد، از پیشرفت عفونت نیز جلوگیری می‌کند.

۸. عصاره بره‌موم (پروپولیس)

بره‌موم عصاره‌ای طبیعی از زنبور عسل است که خواص ضدالتهاب، ضدباکتری و ترمیم‌کنندگی دارد. برای استفاده، ۱ تا ۲ قطره عصاره بره‌موم را مستقیماً روی آفت بمالید، ۴ تا ۵ بار در روز. توجه داشته باشید افرادی که به عسل، گرده گل یا بره‌موم حساسیت دارند نباید از این روش استفاده کنند.

۹. محلول پراکسید هیدروژن

پراکسید هیدروژن به پاکسازی باکتری‌های مسبب آفت دهان کمک می‌کند و اثر ضدالتهاب و ضدعفونی‌کننده دارد. برای تهیه محلول، یک‌چهارم فنجان پراکسید هیدروژن ۱۰٪ را با نصف فنجان آب مخلوط کنید. سپس با پنبه، محلول را مستقیماً روی زخم بمالید. پس از استفاده، شست‌وشو ضروری نیست مگر مزه تلخ آزار دهد.

۱۰. کمپرس بابونه

بابونه حاوی مواد مؤثری چون آزولن و لِوومنول است که خواص ضدالتهابی و ترمیمی دارند. برای تهیه کمپرس، یک تی‌بگ بابونه را در یک فنجان آب جوش دم کرده، پس از خنک شدن روی زخم بگذارید. می‌توانید چای بابونه را روزی چند بار غرغره کنید تا درد و التهاب کاهش یابد.

۱۱. عسل طبیعی

مالیدن کمی عسل ارگانیک روی زخم دهان باعث تسریع روند ترمیم می‌شود، به‌ویژه اگر آفت ناشی از التهاب مخاط دهان باشد. عسل دارای خواص ضدباکتری و آبرسان است و از ایجاد عفونت ثانویه جلوگیری می‌کند.
ترکیباتی مانند فلاونوئیدها و اسیدهای بنزوئیک و سینامیک موجود در عسل خاصیت ضدعفونی‌کنندگی بالایی دارند. آنزیم گلوکز اکسیداز نیز هنگام تماس با زخم، مقدار کمی پراکسید هیدروژن آزاد می‌کند که به بهبود سریع‌تر کمک می‌کند.

⚠️افرادی که به عسل، بره‌موم یا گرده گل حساسیت دارند نباید از این روش استفاده کنند.

آیا استفاده از جوش‌شیرین برای آفت دهان مفید است؟

استفاده مستقیم از جوش‌شیرین (سدیم بی‌کربنات) روی زخم دهان توصیه نمی‌شود، زیرا باعث سوزش و درد شدید می‌شود. اما اگر آن را در آب حل کرده و غرغره کنید، می‌تواند مفید باشد. جوش‌شیرین با افزایش pH بزاق دهان، به ترمیم سریع‌تر زخم کمک می‌کند. برای این کار، یک قاشق چای‌خوری جوش‌شیرین را در یک لیوان آب حل کرده و روزی دو تا سه بار دهان را با آن بشویید.

در زمان ابتلا به آفت دهان، از دهان‌شویه‌های الکلی و همچنین غذاهای تند پرهیز کنید، زیرا موجب تحریک بیشتر مخاط دهان می‌شوند. با به‌کارگیری چند مورد از روش‌های طبیعی بالا می‌توانید آفت دهان را به‌صورت طبیعی و سریع درمان کنید.

جمع‌بندی

آفت دهان یک مشکل شایع و دردناک است، اما با استفاده از روش‌های طبیعی و خانگی می‌توان روند بهبود را سرعت بخشید و درد را کاهش داد. از چای سیاه و آب نمک گرفته تا عسل، روغن نارگیل و عصاره بره‌موم، هر روش مزایای خاص خود را دارد. رعایت نکات ایمنی، پرهیز از غذاهای اسیدی و تند و استفاده منظم از درمان‌های طبیعی باعث می‌شود آفت سریع‌تر درمان شود و احتمال عود آن کاهش یابد.