خارش چشم مشکل رایجی است که بسیاری از افراد هر از گاهی آن را تجربه می‌کنند و در اثر عوامل مختلفی مانند آلرژی، خشکی یا عفونت چشم ایجاد می‌شود. این وضعیت ممکن است یک چشم یا هر دو چشم را تحت تأثیر قرار دهد و معمولا با علائم دیگری مانند قرمزی، سوزش یا اشک‌ریزی همراه است.  در حالی که خارش چشم اغلب یک بیماری جدی نیست، اما می‌تواند اذیت‌کننده باشد و زندگی روزمره را مختل کند. این مشکل در محیط‌های بسیار آلوده و در فصل آلرژی بیشتر اتفاق می‌افتد.
قبل از اینکه به دنبال قطره‌های چشمی بدون نسخه به داروخانه بروید، ابتدا سعی کنید علت خارش را بیابید و از داروهای خانگی طبیعی برای تسکین خارش چشم خود استفاده کنید. در این پست از وبلاگ قصد داریم علل خارش چشم و راهکارهای خانگی موثر برای درمان آن را بررسی کنیم.

علل خارش چشم

همان‌طور که گفتیم، بروز خارش چشم یک مشکل رایج است و بهترین روش برای درمان این مشکل، شناسایی علت ایجاد خارش است. برخی از دلایلی که باعث بروز مشکل خارش در چشم‌ها می‌شوند عبارتند از:

- آلرژی: رایج‌ترین عامل بروز خارش در چشم‌ها، حساسیت است. عواملی مانند گرد و غبار و آلودگی هوا، دود سیگار و تنباکو، عطرها، لوازم آرایش، حیوانات خانگی و گرده گیاهان باعث ایجاد حساسیت می‌شوند.
- عفونت چشم: چشم‌ها در برابر عفونت‌های ویروسی، باکتریایی و قارچی آسیب‌پذیر هستند و همه‌ی آنها باعث خارش چشم می‌شوند. یکی از شایع‌ترین عفونت‌های چشم، ورم ملتحمه است که به آن چشم صورتی نیز می‌گویند زیرا قسمت سفید چشم آلوده، به رنگ صورتی تغییر می‌کند.
- خشکی مزمن چشم: اشک ترکیبی از آب، چربی، پروتئین‌ها و مخاط است و زمانی که مقدار کافی از هریک از این موارد در بدن شما وجود نداشته باشد، دچار عارضه خشکی چشم می‌شوید که باعث تحریک و بروز خارش چشم می‌شود. یکی از دلایل رایج خشکی چشم، افزایش سن است، زیرا با افزایش سن، تولید اشک کاهش می‌یابد.
- خستگی چشم: خیره شدن طولانی مدت به صفحه کامپیوتر یا تلاش برای مطالعه در یک مکان کم نور و رانندگی طولانی مدت، به خصوص در شب یا در یک روز روشن و آفتابی، چشمان شما را تحت فشار قرار می‌دهد و باعث احساس خارش و خستگی در آنها می‌شود.
- بلفاریت: عامل دیگری که باعث ایجاد خارش در چشم‌ها می‌شود، بلفاریت است که همان التهاب پلک‌ها می‌باشد. زمانی که غدد چربی در پایین مژه‌ها رسوب کرده و مسدود شوند، بلفاریت رخ می‌دهد که باعث قرمزی و خارش چشم می‌شود.
- استفاده از لنز: زمانی که لنز را داخل چشم‌های خود قرار می‌دهید، ممکن است چشم‌ها آن را شناسایی نکرده و با آن مانند ماده مزاحم خارجی برخورد کنند. این مشکل ممکن است به‌دلیل عدم قرارگیری صحیح لنزها روی چشم اتفاق بیفتد. همچنین استفاده از لنزهای تماسی ممکن است ذرات ریز یا میکروب را وارد چشم کند و در نهایت منجر به بروز عفونت ‌شود. برای جلوگیری از این مشکلات،‌ بهتر است به‌طور منظم لنزها را تمیز و تعویض کنید.
- مالش و تحریک چشم: از مالیدن چشم‌ها خودداری کنید. اگر چشم‌های خود را که از قبل تحریک شده‌اند مالش دهید، منجر به خارش بیشتر و حتی عفونت می‌شود.

همچنین خارش چشم ممکن  است نشانه‌ای از بیماری‌های زمینه‌ای مانند مشکلات تیروئید یا بیماری‌های خود ایمنی باشد. همه این مشکلات در صورت عدم درمان برای مدت طولانی می‌توانند جدی شوند، زیرا ممکن است به چشم شما آسیب بزنند. از آنجا که علل خارش چشم بسیار متنوع است، اگر علائم شما تداوم پیدا کرد و یا بدتر ‌شد، توصیه می‌کنیم حتما به چشم پزشک مراجعه کنید.

علائم رایج خارش چشم

علاوه بر خارش، سایر علائم خارش چشم شامل موارد زیر می‌باشد:
- سرخی چشم
- تاری دید
- حساسیت به نور
- سوزش چشم
- تورم

راهکارهای خانگی برای کاهش خارش چشم

گاهی خارش چشم دلیل خطرناکی ندارد و با رعایت و انجام برخی روش‌ها در خانه خودتان می‌توانید این مشکل را به سرعت درمان کنید که برخی از موثرترین آنها عبارتند از: 

•    کمپرس سرد

کمپرس سرد با کاهش التهاب و احساس خارش، خارش چشم را تسکین می‌دهد. به سادگی یک پارچه تمیز را در آب سرد خیس کنید، آب اضافی را بگیرید و آن را روی چشمان بسته خود به مدت 5 تا 10 دقیقه قرار دهید. همچنین می‌توانید از تکه‌های یخ پیچیده شده در حوله به عنوان کمپرس سرد استفاده کنید.

•    خیار

خیار دارای خواص ضد التهابی است که قرمزی و تورم چشم‌ها را کاهش می‌دهد. همچنین اثر خنک‌کنندگی خیار نیز به تسکین خارش چشم کمک می‌کند. یک خیار را به صورت ورقه‌های گرد برش دهید و دو عدد از آن برش‌ها را به مدت 10 تا 15 دقیقه روی چشمان بسته خود قرار دهید. این کار را 1-2 بار در روز انجام دهید. 

•    چای کیسه‌ای

تانن موجود در بسیاری از چای‌ها به ویژه چای سبز به کاهش التهاب و خارش چشم کمک می‌کند. اپی گالوکاتچین گالات (EGCG) موجود در چای سبز التهاب سطحی را در چشم‌های خشک بهبود می‌بخشد. کیسه‌های چای استفاده شده را به مدت 30 دقیقه در یخچال قرار دهید. پس از خنک شدن، به مدت 10 تا 15 دقیقه روی پلک‌های بسته خود قرار دهید و سپس بردارید. هر زمان که چشمانتان شروع به خارش کرد این کار را انجام دهید.

•    آلوئه‌ورا

آلوئه‌ورا دارای خواص تسکین‌دهنده و ضد التهابی است که خارش چشم را تسکین می‌دهد. مقدار مساوی از ژل آلوئه‌ورا و آب سرد را مخلوط کنید، یک پد پنبه‌ای را در این مخلوط خیس کنید و آن را روی چشمان بسته خود به مدت 10 تا 15 دقیقه قرار دهید.

•    بابونه

بابونه دارای خواص ضدالتهابی، ضد تحریک و آرامبخشی است که منجر به کاهش خارش چشم می‌شود. یک چای کیسه‌ای بابونه را چند دقیقه در آب داغ قرار دهید، بگذارید خنک شود و آن را روی چشمان بسته خود به مدت 10 تا 15 دقیقه قرار دهید.

•    گلاب

گلاب اثر خنک‌کنندگی و تسکین‌دهندگی بر روی چشم دارد که آن را به یک درمان موثر برای خارش چشم تبدیل می‌کند. پدهای پنبه‌ای را در گلاب خیس کنید و به مدت 10 تا 15 دقیقه روی چشمان بسته خود قرار دهید.

•    روغن کرچک

روغن کرچک دارای خواص ضد التهابی است و همچنین اثر روان‌کنندگی روی چشم دارد که برای کاهش خارش و سوزش چشم مفید است. یک پد پنبه‌ای تمیز را به روغن کرچک آغشته کنید و به آرامی روی پلک‌های خود بمالید. بگذارید 10-15 دقیقه بماند و سپس با آب سرد بشویید.

•    عسل و شیر

عسل و شیر هر دو دارای خواص مرطوب‌کنندگی و ضدالتهابی هستند که منجر به تسکین خارش چشم می‌شوند. مقدار مساوی از عسل و شیر سرد را مخلوط کنید، یک پد پنبه‌ای را در این مخلوط خیس کنید و آن را روی چشمان بسته خود به مدت 10 تا 15 دقیقه قرار دهید.

•    سیب‌زمینی

سیب‌زمینی خاصیت خنک‌کنندگی و ضدالتهابی دارد که به کاهش خارش چشم کمک می‌کند. برش‌های نازک سیب‌زمینی را به مدت 30 دقیقه در یخچال قرار دهید و پس از خنک شدن 10 تا 15 دقیقه روی چشم‌های بسته خود قرار دهید.

•    سرکه سیب

سرکه سیب دارای خواص ضدباکتریایی و ضدالتهابی است که آن را به یک درمان بالقوه برای خارش چشم تبدیل می‌کند. قسمت‌های مساوی سرکه سیب و آب سرد را مخلوط کنید، یک پد پنبه‌ای را در این مخلوط خیس کنید و آن را روی چشمان بسته خود به مدت 10 تا 15 دقیقه قرار دهید.

نکات بیشتر برای پیشگیری از خارش چشم

درحالی‌که درمان‌های فوق به کاهش خارش چشم شما کمک می‌کنند، اگر این نکات پیشگیری را رعایت نکنید، احتمال عود آن زیاد است برخی از این راهکارها، عبارتند از:
- از مالیدن چشم ها خودداری کنید.
- از لنزهای تماسی برای مدت طولانی استفاده نکنید.
- مقدار زیادی آب بنوشید تا خود را هیدراته نگه دارید.
- هر از چند گاهی چشمان خود را با آب سرد بشویید.
- حتما قبل از رفتن به رختخواب آرایش خود را پاک کنید.
- همیشه با استفاده از یک عینک آفتابی از چشمان خود در برابر نور مستقیم خورشید و عوامل حساسیت‌زا محافظت کنید.
- دست‌های خود را تمیز نگه دارید و سعی کنید زیاد صورت خود را لمس نکنید.

مراقبت خوب از چشم‌ها برای جلوگیری از خارش و تورم بسیار مهم است. اگر خارش ادامه داشت، فورا به چشم پزشک مراجعه کنید.

سخن پایانی

درمان‌های خانگی فوق راه‌حل‌های طبیعی و موثری برای مدیریت خارش چشم ارائه می‌دهند و به تسکین خارش و سوزش کمک می‌کنند. در حالی که این درمان‌ها برای علائم خفیف مفید می‌باشند، اما بسیار مهم است که به واکنش‌های بدن خود توجه داشته باشید و در صورت تداوم یا بدتر شدن علائم با چشم پزشک مشورت کنید. آنها علت اصلی علائم شما را تعیین می‌کنند و درمان مناسب را ارائه می‌دهند.