نیش زنبور عارضه‌ای دردناک و آزاردهنده است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود حداقل یک‌بار آن را تجربه می‌کنند. زنبورها جزو حشرات بی‌ضرر هستند اما زمانی که از سوی انسان احساس خطر کنند، برای دفاع از خود و کندوی خود از مهم‌ترین سلاح یعنی نیش استفاده می‌کنند. در اوایل پاییز، زنبورها به دلایل مختلف ممکن است تهاجمی‌تر شوند، بنابراین بهتر است سعی کنید از آنها دوری کنید. شاید با عدم حضور در فضاهای باز جنگلی یا طبیعت، تصور کنید که به طور کلی از نیش زنبور در امان هستید، اما گاهی حتی با باز کردن پنجره منزل خود، به ناگاه سوزش آن را حس کرده و طعم نیش زنبور را می‌چشید! 
زمانی که زهر بدن زنبور از طریق نیش زدن وارد بدن انسان می‌شود، بدن ملتهب و متورم خواهد شد. اینجا است که باید از طریق راهکارهای درمانی خانگی مختلف تورم این نیش را کاهش داد و درد آن را از بین برد. برداشتن نیش اولین قدم مراقبت از خود در این شرایط است، زیرا زهر تا زمانی که در جای خود باشد وارد بدن می‌شود. پس از بیرون آوردن نیش، باید ناحیه مورد نظر را تمیز و درمان کنید و مراقب علائم هشدار‌دهنده آلرژی باشید. 
نیش زنبور برای بسیاری تنها با کمی خارش، تورم و قرمزی پوست همراه است. اما برای برخی دیگر می‌تواند تهدید‌کننده باشد. این افراد حساسیت شدیدی به نیش زنبور دارند و دچار عارضه‌ای به نام آنافیلاکسی (anaphylaxis) می‌شوند. اگر تورم از ناحیه نیش به سایر نقاط گسترش یابد یا در سایر قسمت‌های بدن رخ دهد، نشان‌دهنده یک واکنش آلرژیک است. در صورت وجود علائم آنافیلاکسی باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر گزش‌ها شدید نیستند و در خانه قابل درمان هستند. در ادامه به روش‌ها و اقدامات لازم برای درمان نیش زنبور در خانه می‌پردازیم. بنابراین اگر می‌خواهید بدانید بعد از گزش زنبور باید چه کنید، ادامه این مطلب را از دست ندهید.

علائم حساسیت به نیش زنبور

علائم رایج نیش زنبور عسل شامل موارد زیر می‌باشد:
- سوزش، خارش و درد شدید در محل نیش
- تغییر رنگ پوست اطراف نیش
- تورم
این عوارض اغلب خفیف هستند و پس از گذشت چند ساعت به‌طور کامل برطرف می‌شوند. البته اگر حساسیت بیشتری داشته باشید، ممکن است تا چند روز (۱۰ تا ۱۵ روز) با این علائم درگیر باشید. بیشتر افراد در هر بار نیش خوردن، واکنش‌های مشابهی از خود نشان می‌دهند، با این حال خوب است بدانید بدن ممکن است پاسخ‌ متفاوتی نسبت به زمان‌های دیگر داشته باشد. بنابراین در هر بار نیش خوردن، علائم را به‌خوبی بررسی کنید.
مهم‌ترین نشانه‌های واکنش آلرژیک شدید (آنافیلاکسی) عبارتند از:

- اختلالات تنفسی و احساس تنگی نفس
- تورم در ناحیهٔ گلو و زبان
- احساس سبکی سر و سرگیجه
- اسپاسم (گرفتگی) معده
- مشکلات گوارشی مانند حالت تهوع و اسهال
- ضربان قلب بالا 
- خارش, تورم یا سوزش دور از محل نیش
- کهیر در سایر نقاط بدن
اگر هر یک از علائم فوق را بعد از نیش زدن زنبور یا حتی چند ساعت بعد از آن داشتید، حتما به پزشک مراجعه کنید.

بعد از نیش زدن زنبور چه کنیم؟

حفظ آرامش:  اول از همه آرامش خود را حفظ کنید. مطمئن باشید که اتفاق خاصی نیفتاده است و به سرعت با درمان خانگی بهبود می‌یابید. با این حال، اگر سابقه آلرژی به نیش را دارید، به پزشک مراجعه کنید.
بیرون کشیدن نیش:  به جای نیش نگاه کنید، باید یک برجستگی قرمز را ببینید. اگر یک رشته کوچک سیاه رنگ از مرکز بیرون زده باشد، این همان نیش است. نیش زنبور را از پوست خود بیرون بیاورید. چون هرچه بیشتر در آنجا باقی بماند، زهر بیشتری وارد بدن می‌شود. زنبورهای عسل فقط یک بار می توانند نیش بزنند، زیرا نیش خود را پشت سر خود رها می‌کنند. برداشتن نیش و کیسه زهر آن از پوست از تحریک بیشتر جلوگیری می‌کند. سعی کنید نیش را با نوک ناخن بردارید. از موچین استفاده نکنید، چون ممکن است بیشتر در پوست شما فرو برود. 
شستشو:  بلافاصله پس از برداشتن نیش، ناحیه آسیب‌دیده را با آب و صابون تمیز کنید تا از عفونت جلوگیری شود.
پرهیز از خاراندن : خاراندن محل گزش ممکن است منجر به عفونت شود.

درمان‌های خانگی نیش زنبور

پس از انجام مراحل فوق، روش‌های قابل اعتماد زیر به درمان نیش کمک کرده و عوارض پس از گزش را به حداقل می‌رساند:

•    یخ

کمپرس سرد با محدود کردن جریان خون در ناحیه آسیب‌دیده، درد و تورم را کاهش می‌دهد. کیسه یخ را روی محل نیش قرار دهید و برای چند دقیقه در جای خود نگه دارید. در صورت نیاز این کار را چند بار تکرار کنید.
اما توجه داشته باشید که یخ را مستقیماً روی پوست قرار ندهید، زیرا به پوست آسیب می‌رساند. همیشه از یک پارچه برای محافظت از پوست در برابر یخ استفاده کنید. 

•    ژل آلوئه‌ورا

ژل آلوئه‌ورا دارای خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی است که به طور طبیعی به مرطوب ماندن پوست، کاهش التهاب و درد کمک می‌کند. پخش کردن کمی ژل روی محل گزش تورم را کاهش می‌دهد و از عفونی شدن جلوگیری می‌کند.

•    عسل

عسل خواص دارویی زیادی دارد و حاوی ترکیبات ضد التهابی است که به کاهش تورم کمک می‌کند. خاصیت ضد باکتریایی طبیعی عسل نیز از عفونت جلوگیری و به تسریع بهبودی کمک می‌کند. مقدار کمی عسل را روی ناحیه آسیب دیده بمالید و با یک باند شل بپوشانید و بگذارید تا یک ساعت بماند. این کار التهاب و خارش ناشی از نیش زنبور را کاهش می‌دهد. این کار را در داخل خانه انجام دهید تا بوی عسل زنبورهای بیشتری را جذب نکند.

•    سرکه سیب

سرکه سیب به دلیل خواص درمانی خود شناخته شده است و برای نیش زنبور نیز معجزه می‌کند. سرکه سیب سم ناشی از نیش را خنثی می‌کند و التهاب و تورم را کاهش می‌دهد. این پادزهر ضمن کاهش التهابات پوست، از بروز عوارض خطرناکی همچون عفونت جلوگیری می‌کند.  محل آسیب دیده را در سرکه سیب رقیق شده برای چند دقیقه خیس کنید. همچنین می‌توانید باند یا پارچه‌ای را در سرکه خیس کنید و سپس آن را روی محل نیش قرار دهید.

•    روغن‌های گیاهی

روغن‌هایی مثل روغن اسطوخودوس و روغن درخت چای جزو مواد طبیعی هستند که نیش زنبور را خنثی می‌کنند. روغن درخت چای دارای آنتی سپتیک بسیار قوی بوده و باعث می‌شود که بلافاصله سم ناشی از نیش زنبور از بین رفته و خارش آن التیام یابد. این روغن را در محل آسیب‌دیده بمالید و اجازه دهید برای دقایقی باقی بماند  تا درد را تسکین دهد. لازم به ذکر است که قبل از استفاده از این روغن‌ها روی پوست، آن را با روغن حامل مانند روغن زیتون مخلوط کنید.

•    برگ گیاهان

برگ ‌گیاهانی همچون چغندر، جعفری، بادرنجبویه، درخت چنار، ریحان و پاپایا تاثیر زیادی در ترمیم محل نیش زنبور دارند. مقداری از برگ گیاهان نام برده را بردارید، آن‌ها را خرد کنید و چند دقیقه در محل نیش قرار دهید. پس از آن متوجه تسکین فوری درد و برطرف شدن علائم خواهید شد.

•    فندق افسونگر

فندق افسون‌گر یک داروی عالی برای بسیاری از مشکلات پوستی است که نیش زنبور هم از آن مستثنی نیست. با استفاده از این گیاه می‌توانید انواع جوش‌ها، نیش پشه‌ها و همچنین نیش حشراتی مانند زنبور عسل را درمان کنید.
این گیاه دارای ویژگی‌های مشابه داروهای قابض است که با مالیدن آن روی محل نیش‌خوردگی می‌توانید جلوی التهاب پوست و احساس خارش را بگیرید. درست مانند سرکه سیب می‌توانید آن را روی پوست بمالید و یا یک تکه پارچه تمیز را به آن آغشته و روی پوست قرار دهید.

•    جوش شیرین

جوش شیرین دارای خواص ضد میکروبی است که می‌تواند زهر زنبور عسل را خنثی کند و خارش و تورم را کاهش دهد. خمیر تهیه شده از جوش شیرین و آب به تسکین عوارض نیش زنبورهای زرد و قرمز و سایر حشرات کمک می‌کند. برای این کار کافیست یک قاشق چایخوری آب را با مقدار کافی جوش شیرین مخلوط کنید تا خمیر غلیظی به دست آید. خمیر را روی ناحیه آسیب دیده بمالید و بگذارید ۱۰ دقیقه روی پوست بماند. سپس پوست را شستشو دهید.

نکات بیشتر برای پیشگیری:

در نظر داشتن نکات زیر کمکتان می‌کند تا کمتر توسط زنبورها نیش زده شوید:
- اگر قرار است در فضای باز قرار بگیرید از صابون‌ها، شامپوها، نرم‌کننده‌ها، لوسیون‌ها و دئودورانت‌های معطر استفاده نکنید، به‌ویژه آن‌هایی که رایحه‌های مصنوعی و بوی شیرین دارند.
- در ظرف‌های غذا و نوشیدنی را ببندید.
- از سطل‌های زباله دوری کنید.
- از پوشیدن لباس‌هایی با رنگ‌های روشن یا طرح‌های گلدار خودداری کنید.
- کاری به کار حشره نداشته باشید و تلاش نکنید آن را بکشید، زیرا عصبانی می‌شود و تا نیشتان نزند دست از سرتان برنمی‌دارد!

سخن پایانی

افراد واکنش‌های مختلفی به نیش زنبور از خود نشان می‌دهند. این واکنش‌ها اغلب موقتی هستند و در مدت زمانی بسیار کوتاه برطرف می‌‌شوند. در بیشتر مواقع، نیش زنبور عسل را می‌توان با این محصولات ساده که در هر خانه‌ای موجود است، درمان کرد.  با این حال ممکن است نسبت به نیش زنبور واکنش‌های آلرژیک نشان دهید، به همین جهت حتماً مراقبت علائم و نشانه‌های خود باشید و در صورتی که با هر یک از مشکلات ذکر شده در بخش‌های قبل مواجه شدید، حتماً در سریع‌ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید.